Poważny kryzys branży hutniczej

Hutnictwo w Polsce przeżywa ogromny kryzys, który nie ominął również Regionu Śląska Opolskiego. W województwie opolskim usytuowane są trzy zakłady hutnicze: Oddział Arcelor Mittal Polska S.A. w Zdzieszowicach (koksownia), Oddział Alchemia S.A. Walcownia Rur Andrzej w Zawadzkiem oraz Huta Małapanew w Ozimku. W wymienionych zakładach zatrudnionych jest 2800 pracowników. Utrata jednego miejsca pracy w hutnictwie pociągnie za sobą pięć innych w zakładach branży stalowej współpracujących z hutnictwem. W dobrych czasach dla hutnictwa w naszym regionie było zatrudnionych 18000 pracowników – mówi Dariusz Brzęczek, zastępca przewodniczącego Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Śląska Opolskiego, przewodniczący „Solidarności” w Oddziale Alchemii S.A. Walcownia Rur Andrzej w Zawadzkiem.

– Co doprowadziło do kryzysu w branży hutniczej?
– Polska branża hutnicza przez ostatnie lata zwracała uwagę na zalewanie światowego rynku stali tanią produkcją ze wschodu. W wyniku konkurencyjności powstawała presja, która prowadziła do ciągłych obniżek cen. Huty, które miały sprzedawać stal do USA, będą musiały znaleźć inne rynki zbytu. Stało się tak, ponieważ unijne hutnictwo jest pierwszą ofiarą polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Od początku 2019 roku odnotowuje się wzrost importu do UE. Od zeszłego roku produkcja spada. Jednocześnie rośnie import stali spoza UE – z krajów, gdzie nie ma obciążeń finansowych wynikających z polityki klimatycznej, a co za tym idzie z cen energii elektrycznej, która stanowi od 8 proc. do 30 proc. kosztów produkcji. W pierwszym półroczu 2019 r. produkcja unijnego hutnictwa stali, zatrudniającego 330 tys. osób (w firmach kooperujących z nim pracuje 2,2 mln ludzi), zmniejszyła się o 2,5 proc. w porównaniu z pierwszą połową 2018 roku. W Polsce w tym okresie produkcja spadła aż o 8 proc., a na chwilę obecną o 18 proc. – mówi Brzęczek.

– W branży hutniczej zatrudnionych jest 2800 pracowników, wielu z nich to członkowie „Solidarności”, jakie działania podjęto w celu zabezpieczenia ich miejsc pracy?
– Już na początku 2016 r. (7 kwietnia) z inicjatywy Sekcji Krajowej Hutnictwa NSZZ ,,Solidarność”, Związku Pracodawców i Hutniczej Izby Przemysłowo Handlowej doszło do przyjęcia Uchwały Rady Dialogu Społecznego ws. funkcjonowania hutnictwa stali oraz niezbędnych działań ukierunkowanych na poprawę sytuacji konkurencyjności sektora stalowego.
Odbyły się w tej sprawie posiedzenia Wojewódzkich Rad Dialogu Społecznego. W Opolu, z inicjatywy Zarządu Regionu NSZZ ,,Solidarność” Śląska Opolskiego, posiedzenie plenarne dotyczące problemów w hutnictwie odbyło się 18 kwietnia 2016 r. i zakończyło się przyjęciem Uchwały popierającej Uchwałę nr 8 Rady Dialogu Społecznego. W uchwale skierowanej do Rządu RP wskazano obszary, które wymagają szybkiego uregulowania

1. Brak instrumentów ochrony rynku UE przed napływem stali z krajów trzecich.
2. Brak skutecznej ochrony rynku wyrobów stalowych i jego struktura.
3. Brak odpowiednich zapisów ustawowych dotyczących efektywności energetycznej.
4. Obsługa systemu handlu uprawnieniami (EU ETS) oraz zakup brakujących uprawnień do emisji CO2. Po 2020 roku prawdopodobnie całość uprawnień do emisji CO2 trzeba będzie kupić na giełdzie,
5. Funkcjonowanie szarej strefy w handlu wyrobami stalowymi.
6. Wysoka cena zakupu gazu ziemnego.
7. Droga energia elektryczna obarczona podatkami i kosztami emisji pośrednich.

Większość z postulatów została zrealizowana w całości lub częściowo, niestety nie są to działania wystarczające dla poprawnego funkcjonowania hutnictwa. W związku z tym Krajowa Sekcja Hutnictwa NSZZ ,,Solidarność” zainicjowała szereg dalszych działań w kierunku utrzymania branży – informuje Brzęczek.

Reasumując dotychczasowe działania opolskiej „Solidarności”:
W 2016 r. Dariusz Brzęczek został zaproszony na posiedzenie Zespołu Trójstronnego ds. Społecznych Warunków Restrukturyzacji Hutnictwa, gdzie przedstawił Minister Emilewicz trudną sytuację hutnictwa w woj. opolskim. Kolejne spotkanie w ramach Zespołu Trójstronnego odbyło się w 2019 r. Brzęczek apelował na nim do Ministra Marcina Ociepy o ratunek dla branży hutniczej, wskazał na udział hutnictwa woj. opolskiego w branży hutniczej i wnioskował o wprowadzenie opłaty tzw. śladu węglowego na hutnicze produkty importowane tak, aby wyrównać szanse handlowe, i aby produkt wyprodukowany w Polsce był konkurencyjny do produktu importowanego. Podatek byłby nakładany na wszystkie towary, których produkcji towarzyszy emisja dwutlenku węgla. Taki podatek byłby nakładany na wszystkie trafiające na unijny rynek towary, czyli także na te z importu spoza UE. Tym sposobem szanse unijnego i pozaunijnego przemysłu zostałyby (przynajmniej w odniesieniu do obciążeń wynikających z unijnej polityki klimatycznej) zrównane, a do redukcji emisji CO2 motywowani byliby także producenci spoza UE.

– To na szczeblu naszego regionu, a jakie działania podjęła Komisja Krajowa i inne regiony?
– Przy Komisji Krajowej NSZZ ,,Solidarność’ powstał Zespół Klimatyczny, członkiem tego zespołu jest Przewodniczący Krajowej Sekcji Hutnictwa NSZZ ,,Solidarność’’ Andrzej Karol. W wyniku prac tego zespołu Piotr Duda Przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ ,,Solidarność” wystąpił z pismem do Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, który będzie uczestniczył w szczycie klimatycznym dotyczącym neutralności klimatycznej. Piotr Duda w liście apeluje do Premiera Polskiego Rządu o przeciwstawienie się akceptacji propozycji osiągnięcia w UE neutralności klimatycznej w kształcie proponowanym przez Komisję Europejską.
Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego w Katowicach 22 października 2019 r. przyjęła Stanowisko nr 28/2/2019 w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), które ma na celu wskazanie zagrożeń wynikających ze zmian w prawie o odpadach. Niektóre z wprowadzonych lub proponowanych do wprowadzenia przepisów spowodują konieczność poniesienia nadmiernych nakładów finansowych, które nie przyniosą oczekiwanego przez ustawodawcę efektu w zakresie poprawy stanu środowiska czy zapobiegania nielegalnego postępowania z odpadami.

Hutnicza Izba Przemysłowo Handlowa przy wsparciu Krajowej Sekcji Hutnictwa NSZZ ,,Solidarność” przygotowała katalog najważniejszych problemów, które nurtują branżę hutniczą i utworzono projekt Uchwały w sprawie działań na rzecz poprawy konkurencyjności krajowej branży hutniczej, która została przyjęta przez Radę Dialogu Społecznego przez stronę pracowników i stronę pracodawców Rady Dialogu Społecznego 17 października 2019 roku.
W Uchwale znajdują się następujące postulaty skierowane do polskiego rządu:

1. Podjęcia działań o dostosowaniu unijnych narzędzi ochrony handlu, w szczególności działania na rzecz naprawy niedostatków unijnych środków ochronnych w postaci kontyngentów taryfowych na wyroby stalowe.
2. Wspierania wdrożenia w prawie UE tzw. węglowego środka wyrównawczego.
3. Wprowadzenia istotnych ulg dla branży hutniczej w odniesieniu do opłat rynku mocy, począwszy od 1 października 2020 roku.
4. Wprowadzenia od 1 stycznia 2021 r. dla odbiorców energochłonnych obniżonych stawek za przesył i dystrybucję energii elektrycznej.
5. Wykorzystania potencjału przemysłu do stabilizowania krajowego systemu elektroenergetycznego.
6. Intensyfikacji działań mających na celu obniżenie hurtowych cen energii elektrycznej.
7. Wypracowania nowych rozwiązań legislacyjnych, zapewniających obniżenie kosztów gospodarki odpadami.
8. Zwiększenia wsparcia finansowego dla pracodawców w zakresie edukacji w zawodach technicznych.
9. Wprowadzenia zachęt finansowych dla samorządów w celu rozwoju i promocji szkolnictwa zawodowego.

– Prezydium Zarządu Regionu NSZZ ,,Solidarność” Śląska Opolskiego, mając na uwadze ogromne zagrożenie dla kilku tysięcy miejsc pracy w woj. opolskim, przygotowuje stanowisko ws. kryzysu w branży hutniczej, które zostanie przedstawione do przyjęcia na najbliższym posiedzeniu ZR – kontynuuje swoją wypowiedź zastępca przewodniczącego opolskiej „Solidarności”.

– Co obecnie dzieje się na rynku hutniczym?
– Arcelor Mittal zapowiedział, rozpoczęcie wygaszania wielkiego pieca i na pewien czas zamknięcie stalowni w krakowskiej hucie, przy których zatrudnienie ma ponad tysiąc osób. Wcześniej splajtowała Huta Częstochowa, zatrudniająca 1,2 tys. osób, a firmy kooperujące z nią 5 tys. Jakby tego było mało, przed widmem bankructwa stanęła Huta Pokój w Rudzie Śląskiej – jej kłopoty z racji powiązań właścicielskich odczuwa Huta Łabędy. Znacznie zmniejszono produkcję w Hucie Łaziska, w naszym regionie wygaszenie wielkiego pieca w Krakowie zagraża prawidłowemu funkcjonowaniu Koksowni w Zdzieszowicach, a Oddział Alchemia S.A. Walcownia Rur Andrzej w Zawadzkiem z racji napływu tanich rur ze wschodu boryka się z ogromnymi problemami.

Obecnie przestoje są dłuższe niż czas produkcji, a niski poziom sprzedaży generuje straty dla firmy. Pozostałe huty grupy Alchemia S.A. również pracują na krawędzi wytrzymałości.
Brak działań ze strony Państwa i Unii Europejskiej w kierunku ratowania hutnictwa doprowadzi do nieuchronnej upadłości tej branży. Paradoksem historii jest to, że pierwszym etapem europejskiej integracji, tworzenia Unii Europejskiej, było powołanie w 1951 r. Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Dziś zaś to węgiel i stal najbardziej cierpią z powodu wspólnej unijnej polityki – podsumowuje Brzęczek.
/k

www.tysol.pl

źródło:     www.solidarnosc.org.pl