Dramatyczne ostrzeżenie OECD dotyczące zatrudnienia

Wpływ COVID-19 zarówno na zdrowie, jak i na gospodarkę jest nadal niepokojący. Opublikowana w lipcu roczna prognoza zatrudnienia OECD przedstawia ponury obraz obecnej sytuacji i perspektyw rynku pracy. Poprawa sytuacji na rynku pracy odnotowana od 2009 r. została zniwelowana w ciągu zaledwie trzech miesięcy.

Obserwujemy gwałtowny spadek aktywności gospodarczej spowodowany blokadami oraz ograniczeniem wydatków przez konsumentów i firmy. PKB w obszarze OECD w drugim kwartale 2020 r. był o około 15% niższy niż w czwartym kwartale 2019 r. Znajduje to również odzwierciedlenie w zatrudnieniu i liczbie przepracowanych godzin.

Nadchodzi poważny kryzys zatrudnienia. W pierwszych miesiącach kryzysu w wielu krajach wzrosła liczba nowych wniosków o zasiłek dla bezrobotnych, a prognozy OECD wskazują, że stopa bezrobocia będzie znacznie wyższa, niż w szczytowym momencie światowego kryzysu finansowego sprzed około dziesięciu lat. Średnia stopa bezrobocia w całej OECD wyniosła w maju 2020 roku 8,4 %, co stanowi gwałtowny wzrost w porównaniu z poziomem z lutego wynoszącym 5,2 %. Do końca 2020 roku poziom bezrobocia w OECD osiągnie prawie 10 %, a w przypadku uderzenia drugiej fali pandemii wyniesie nawet 12 %. Tendencja spadkowa jest spodziewana dopiero po 2021 r.

Oprócz gwałtownie rosnącego poziomu bezrobocia, kluczowe tendencje na rynku pracy od czasu wybuchu kryzysu są następujące:
– masowe przechodzenie na telepracę wśród pracowników umysłowych (ang. white-collar workers)
– zamrożenie rekrutacji
– pracownicy niestandardowi jako pierwsi wyrzucani w trudnych czasach
– część siły roboczej zatrzymana w ramach subsydiowanych programów utrzymania miejsc pracy
– grupy znajdujące się w trudnej sytuacji – osoby o niskich kwalifikacjach, młodzież i migranci – jak również kobiety ponoszą największe koszty kryzysu.

W raporcie OECD uznaje się rolę dialogu społecznego i skoordynowanych negocjacji w czasie kryzysu. Pokazuje to, że partnerzy społeczni przyczyniają się do zmniejszania strat w dochodach poprzez układy zbiorowe dotyczące płatnych urlopów, fundusze solidarności oraz poprzez domaganie się rozszerzenia zakresu ich stosowania na pracowników niestandardowych. Ponadto w raporcie potwierdzono, że gdy partnerzy społeczni współpracują, niezbędne rozwiązania są skutecznie opracowywane poprzez umowy dostosowane do potrzeb.

Prognozy przemawiają za gwarancjami dla młodzieży i zdecydowanie podkreślają potrzebę kształcenia i szkolenia zawodowego w ścisłej współpracy z partnerami społecznymi. Jest to dobre podejście do przekwalifikowania siły roboczej, które oczywiście zakłada zaangażowanie pracodawcy w uczenia się w miejscu pracy oraz finansowanie przekwalifikowania ze środków publicznych. Zasadnicze znaczenie ma podnoszenie kwalifikacji w celu sprostania przyszłym wyzwaniom związanym z transformacją cyfrową i gospodarką ekologiczną oraz w odejściu od pracy o niepewnym charakterze i pozornego samozatrudnienia.

Zabezpieczenia społeczne, w tym zasiłki dla bezrobotnych i płatne zwolnienia lekarskie, należą do kluczowych instrumentów ochrony przed spadkiem zarobków w wyniku utraty pracy. Wielu pracowników nie spełnia jednak kryteriów pozwalających na uzyskanie odpowiedniego wsparcia. Istnieją minimalne progi i inne kryteria kwalifikacji, które wykluczają możliwość ubiegania się o prawo do godnego życia. Kryzys związany z COVID 19 ujawnił oczywiste braki i luki w ochronie socjalnej i dostępności świadczeń, które zwiększają ryzyko popadnięcia w ubóstwo dużej liczby pracowników. W związku z tym w prognozie zaleca się wydłużenie okresu wypłacania zasiłków dla bezrobotnych. Byłby to pozytywny krok we właściwym kierunku, ale potrzeba znacznie więcej.

Z drugiej strony, OECD sugeruje stopniowe wycofywanie wsparcia dla miejsc pracy, które są nierentowne. Byłaby to ryzykowna droga, ponieważ przedwczesne byłoby rozpoczynanie selekcji zwycięzców i przegranych, biorąc pod uwagę wciąż panującą skrajną niepewność gospodarczą. Zasady powinny mieć zastosowanie do przedsiębiorstw, które korzystają z ogromnego wsparcia publicznego, na przykład przy zatrudnianiu i ponownym zatrudnianiu. Należy utrzymać systemy utrzymania miejsc pracy i wsparcie dla sektorów, które nadal odczuwają skutki środków ograniczających. Na pierwszym miejscu należy postawić zdrowie i bezpieczeństwo.

Luc Triangle, sekretarz generalny industriAll Europe stwierdził: Politycy muszą wziąć pod uwagę to ostrzeżenie przed brutalnym wycofywaniem się z systemów wsparcia, które oznaczałoby, że miliardy euro zostały już wydane na darmo. Plany naprawy gospodarczej powinny koncentrować się na realnej gospodarce i pełnym, wysokiej jakości zatrudnieniu oraz być dostosowane do sektorów, które zostały najbardziej dotknięte.

Link do pełnego sprawozdania OECD w tym miejscu

źródło: https://news.industriall-europe.eu

bp