Deklaracja Just Transition przyjęta na COP26

Czternaście rządów (w tym polski) i Komisja Europejska przyjęły ambitne zobowiązanie dotyczące sprawiedliwych przemian, które zapewnią ramy dla sprawiedliwego przejścia do przyszłości odpornej na zmiany klimatu.

Mówimy o wyraźnym zobowiązaniu rządów
do skutecznego dialogu społecznego z pracownikami
oraz o przyjęciu przez rządy odpowiedzialności
za wdrażanie sprawiedliwych przemian…

Deklaracja została podpisana przez kraje Globalnej Północy, które mają wystarczającą siłę ekonomiczną, by ją urzeczywistnić, w tym Stany Zjednoczone, Kanadę, Wielką Brytanię, Komisję Europejską i wiele pojedynczych krajów europejskich. Kraje zamożne zobowiązały się do finansowania działań na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych i dekarbonizacji w krajach biedniejszych, a finansowanie to będzie teraz podlegać zasadom Just Transition.

Będą one również stosować zasady Deklaracji w swoich krajowych planach Just Transition.

Tekst deklaracji został przygotowany w ścisłej współpracy między brytyjskim rządowym liderem Just Transition, ITUC, IndustriALL Global Union i IndustriAll Europe.

Deklaracja opiera się na Porozumieniu paryskim, wytycznych Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) dotyczących sprawiedliwej transformacji oraz na Deklaracji śląskiej, która została przyjęta podczas COP24 w Katowicach, w Polsce.

Uznaje ona, że skutki zmian klimatycznych i dekarbonizacji gospodarki będą nieproporcjonalnie dotkliwe dla osób żyjących w ubóstwie lub mających niestabilną pracę, osób zatrudnionych w branżach wysokoemisyjnych oraz w krajach zależnych od paliw kopalnych, a także, że istnieje ryzyko pogłębienia nierówności ze względu na płeć, rasę, wiek i inne. Deklaracja ma na celu zapewnienie, że nikt nie pozostanie w tyle podczas przechodzenia świata na gospodarkę przyjazną dla klimatu.

Zasady zawarte w Deklaracji to:

• Wsparcie dla pracowników w procesie przechodzenia na nowe miejsca pracy
• Wspieranie i promowanie dialogu społecznego i zaangażowania interesariuszy
• Strategie gospodarcze prowadzące do zrównoważonego rozwoju, w tym wsparcie dla krajów uzależnionych od paliw kopalnych w dywersyfikacji ich gospodarek
• Tworzenie lokalnych, integracyjnych i godnych miejsc pracy, tak aby nowe ekologiczne miejsca pracy nie były zlecane na zewnątrz.
• Zasady Just Transition muszą być stosowane w całym łańcuchu dostaw, z wykorzystaniem uznanych standardów należytej staranności
• Zobowiązanie do raportowania postępów Just Transition w ramach Porozumienia Paryskiego i Krajowych Ustalonych Wkładów (National Determined Contributions).

Asystent Sekretarza Generalnego IndustriALL Kemal Özkan powiedział:

„Wszystkie strony mówią o Just Transition na tym COP. Jest to dla nas samo ogromne zwycięstwo, które pokazuje, że nasze interwencje przebiły się. Ale zawsze toczyła się walka o definicje, aby upewnić się, że mówimy o tym samym. Brakowało również szczegółów na temat tego, jak Just Transition będzie realizowane w praktyce.„

„Ta Deklaracja ustanawia bardzo ważny precedens. Związki w każdym kraju powinny ją szeroko rozpowszechniać i upewnić się, że ich rządy, firmy i inne zainteresowane strony rozumieją jej treść, a także mocno lobbować, aby zapewnić przestrzeganie tych zasad, a także wytycznych MOP.”

Zastępca Sekretarza Generalnego IndustriAll Europe, Judith Kirton-Darling dodała:

„Nie mówimy po prostu o kolejnej deklaracji. Mówimy o wyraźnych zobowiązaniach rządów do skutecznego dialogu społecznego z pracownikami oraz o przyjęciu przez rządy odpowiedzialności i rozliczalności za wdrażanie zasad Just Transition w ramach procesu raportowania Porozumienia Paryskiego. Związki zawodowe mają wysokie oczekiwania wobec tych rządów i domagają się pełnego zaangażowania.”

Deklaracja jest następstwem intensywnego lobbingu prowadzonego od wielu lat przez ruch zawodowy. W zeszłym tygodniu IndustriALL Global i industriAll Europe uruchomiły wspólną deklarację, wzywając rządy do wyjścia poza ładne słowa na papierze i wdrożenia Sprawiedliwej Transformacji za pomocą konkretnych środków oraz z poszanowaniem dialogu społecznego i partycypacji pracowników.

Podczas COP26  związki zawodowe zorganizowały szereg imprez towarzyszących, aby promować inicjatywy Just Transition. Podczas Dnia Energii 4 listopada strony ogłosiły partnerstwo na rzecz dekarbonizacji dla południowoafrykańskiego sektora energetycznego o wartości 8,5 mld dolarów, które zostało ostrożnie przyjęte przez związki. Związki zawodowe będą uważnie obserwować rozwój sytuacji w RPA, ponieważ stanowi ona dobry przykład testowy dla międzynarodowego procesu Just Transition na dużą skalę.

IndustriALL Global i industriAll Europe z niecierpliwością oczekują dalszej dyskusji na temat Just Transition podczas wspólnego wydarzenia towarzyszącego w Pawilonie UE, które odbędzie się w środę 10 listopada z udziałem związków zawodowych, pracodawców, polityków i Komisji Europejskiej.

https://news.industriall-europe.eu