Po latach nieustannych starań Komisja Europejska opublikowała dziś długo oczekiwany Plan Działania w zakresie stali i metali, wydany wraz ze Ścieżką Transformacji dla sektorów metalowych. IndustriAll Europe z zadowoleniem przyjmuje fakt, że plan uznaje kluczowe zagrożenia stojące przed energochłonnym przemysłem stalowym.
Zapowiedziane środki są jednak niejasne. Plan działania brzmi jak diagnoza problemu z obietnicą rozwiązań. Przepakowuje i uzupełnia kluczowe europejskie polityki przemysłowe, w tym Clean Industrial Deal i Affordable Energy Action Plan, szczególnie koncentrując się na tym sektorze. Chociaż sam plan nie rozwiąże wszystkich wyzwań stojących przed przemysłem i jego pracownikami, stanowi on istotny krok we właściwym kierunku.
Od 2020r. industriAll Europe apeluje o Europejski Plan Działania na rzecz stali, a także o skoordynowane europejskie działania na rzecz metali nieżelaznych. Od miesięcy alarmujemy decydentów, podkreślając, że branża znajduje się w punkcie krytycznym – na co wskazują zamykanie zakładów, cięcia produkcji i utrata miejsc pracy. To nie jest tylko kryzys gospodarczy, to kryzys społeczny. Dziś nasze wysiłki zaczynają przynosić owoce. Komisja Europejska w końcu zareagowała, uznając strategiczne znaczenie sektora i określając plan działania oparty na sześciu głównych filarach: kosztach energii, mechanizmie dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla (CBAM), handlu i nadwyżce mocy produkcyjnych, obiegu zamkniętym, miejscach pracy i popycie.
Przewidziane działania w zakresie obiegu zamkniętego, globalnej nadwyżki mocy produkcyjnych i nieuczciwego handlu
IndustriAll Europe z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji Europejskiej do wzmocnienia ochrony handlu dla unijnego sektora stalowego, w tym wprowadzenia długoterminowych środków zapewniających wysoce skuteczny poziom ochrony. Popieramy również wdrożenie zasady „stopionego i wylanego” w celu określenia pochodzenia towarów metalowych podlegających cłom, ponieważ pomoże to zapobiec obchodzeniu przepisów i zapewni uczciwą konkurencję. Ponadto z zadowoleniem przyjmujemy propozycje dotyczące CBAM, które skutecznie eliminują kluczowe luki, takie jak eksport, tasowanie zasobów i produktów pochodnych. Chociaż są to pozytywne kroki, potrzebne są pilne działania, aby zapewnić ich szybkie i skuteczne wdrożenie.
Koncentracja planu działania na obiegu zamkniętym jest dobrym krokiem naprzód. Istotne propozycje obejmują wymagania dotyczące zawartości materiałów pochodzących z recyklingu, lepszą separację materiałów oraz przyszłe środki mające na celu utrzymanie dostępności złomu metalowego w Europie. Czy jednak te zapowiedzi wystarczą, by sprostać rosnącym wyzwaniom branży? Kluczowe jest również zaangażowanie w rozwój wiodących rynków dla europejskich metali niskoemisyjnych. Jak podkreślono w Porozumieniu w sprawie Czystego Ładu Przemysłowego, kryteria pozacenowe dla projektów UE pomogą zwiększyć popyt na czyste produkty wytwarzane w UE. Szybkie i skuteczne wdrożenie konkretnych środków jest teraz niezbędne, z wyraźnymi propozycjami dotyczącymi uwarunkowań społecznych.
Słabe działania w zakresie cen energii zagrażają całemu planowi
Pomimo tych pozytywnych kroków, Plan nie odnosi się do najpilniejszego wyzwania dla sektora: kosztów energii. Chociaż uznaje on potencjalne ułomności rynku w zakresie cen energii, nie oferuje żadnych konkretnych rozwiązań. Bez reformy ram regulacyjnych dotyczących energii elektrycznej, zakłady przemysłowe nie będą mogły pozostać konkurencyjne. Co więcej, liczenie na elastyczność przemysłu w zarządzaniu popytem na energię jest niezrównoważone i zasadniczo podważa długoterminową rentowność europejskich zakładów produkcyjnych. Podobnie, nadmierne poleganie na pomocy państwa lub ulgach podatkowych nie może być długoterminowym rozwiązaniem w kontekście konsolidacji fiskalnej.
Zagrożeni pracownicy przemysłu stalowego potrzebują czegoś więcej, niż tylko miłych słów
Jeśli chodzi o miejsca pracy, Komisja Europejska wyraźnie uznaje potrzebę przestrzegania unijnych standardów pracy, ochrony wysokiej jakości miejsc pracy i wspierania partnerów społecznych w zarządzaniu transformacją. Z zadowoleniem przyjmujemy propozycję zmiany Europejskiego Funduszu Globalizacji (EFG) w celu ułatwienia zmiany miejsca pracy. Propozycja ta musi jednak zostać wzmocniona, aby Fundusz stał się proaktywnym narzędziem ochrony pracowników, a nie tylko środkiem reaktywnym. Musimy teraz sprawić, że zobowiązania te przełożą się na konkretne i szybkie wsparcie dla pracowników dotkniętych zmianami w przemyśle, szczególnie w przypadkach, gdy dotyczy to wielu krajów. To kluczowy moment, aby pokazać, że Europa wspiera swoich pracowników w czasach transformacji.
Judith Kirton-Darling, sekretarz generalna industriAll Europe, podkreśliła pilną potrzebę podjęcia natychmiastowych działań: „Ten plan działania jest od dawna oczekiwanym uznaniem strategicznego znaczenia sektora stalowego i metalurgicznego, same słowa jednak nie wystarczą. Komisja Europejska musi zapewnić, że zobowiązania te doprowadzą do konkretnych działań, które będą chronić miejsca pracy i zagwarantują pracownikom sprawiedliwą transformację. Czas na zwłokę się skończył – europejska siła robocza potrzebuje prawdziwego wsparcia, teraz!
„Zobowiązanie do ochrony pracowników istnieje, ale za słowami muszą iść czyny. Kluczowe znaczenie będzie miało zapewnienie, że poprawki do EFG zagwarantują szybkie i skuteczne wsparcie. Ponadto, podczas gdy Komisja Europejska mówi o wzmocnieniu dialogu społecznego i wspieraniu pracowników w okresie przejściowym, będziemy ją rozliczać, aby mieć pewność, że zobowiązania te doprowadzą do rzeczywistych, wymiernych korzyści”, dodała.
Plan działania to dopiero początek. Sektor stalowy i metalurgiczny wciąż stoi przed ogromnymi wyzwaniami, a my będziemy nadal naciskać na Komisję Europejską, by udzieliła mu konkretnego wsparcia. Czas na niejasne zobowiązania się skończył – europejska siła robocza potrzebuje pilnych i zdecydowanych działań już teraz.