Partnerzy:
60 przedstawicieli związków zawodowych z całej Europy spotkało się na warsztatach industriAll Europe „Making Training a Reality for Quality Jobs in European Industries „, które odbyło się w dniach 12-13 marca w Zagrzebiu w Chorwacji.
W trwającym „Europejskim Roku Umiejętności” związki zawodowe wzywają do zapewnienia pracownikom prawa do szkoleń i pełnego zaangażowania związków zawodowych, by zagwarantować, że prawo to jest wdrażane we wszystkich przedsiębiorstwach w Europie.
Znajdujemy się w punkcie zwrotnym. Pilnie potrzebujemy przekwalifikowań, podniesienie kwalifikacji i przeszkolenia pracowników, aby przeprowadzić bliźniaczą transformację ekologiczną i cyfrową, szybko przekształcającą miejsca pracy i zawody. Europejski Rok Umiejętności pojawia się we właściwym momencie, ale dyskusje podczas naszego wydarzenia potwierdziły, że aby sprostać ogromnym potrzebom w zakresie szkoleń i umiejętności w transformującym się przemyśle, potrzeba znacznie więcej.
Jedyną konkretną propozycją polityczną przedstawioną do tej pory przez Komisję jest pakiet dotyczący umiejętności i talentów (w tym nowe przepisy), który przedstawia łatwe rozwiązanie forsowane przez pracodawców: przyciąganie pracowników migrujących do Europy, bez zapewnienia im równego traktowania na rynku pracy.
Potrzebujemy długoterminowych rozwiązań opartych na polityce przemysłowej, aktywnej polityce rynku pracy, edukacji i szkoleniach oraz negocjacjach zbiorowych.
W ostatnich dziesięcioleciach europejski rynek pracy był dotknięty niedoborem umiejętności, a apele związków zawodowych o rozwiązania problemu często spotykały się z głuchym odzewem decydentów.
Podczas warsztatów, badania przeprowadzone przez CEDEFOP potwierdziły brak nowych rozwiązań.Firmy szkolą średnio tylko 40% swoich pracowników. Daleko nam do osiągnięcia docelowego poziomu 60% określonego w planie działania Europejskiego filaru praw socjalnych (EPSR), zakładającego, że do 2030r. 60% wszystkich dorosłych będzie co roku uczestniczyć w szkoleniach. Mimo to Komisja Europejska nadal nie przedstawiła żadnych konkretnych propozycji mających na celu poprawę warunków pracy i zapewnienia pracownikom dostępu do szkoleń dla zniwelowania luki w umiejętnościach.
Przedstawiciele związków zawodowych z Węgier, Chorwacji i Polski poinformowali o problemach związanych z przyciąganiem pracowników migrujących bez zapewnienia im równego traktowania, dostępu do organizacji związkowych i ochrony.
Na Węgrzech rząd i pracodawcy liczą na miejsca pracy o niskiej wartości dodanej w sektorze akumulatorów dla obywateli państw trzecich, którzy nie mają prawa do zbiorowej reprezentacji przez związki zawodowe. W Chorwacji na panikę związaną ze zmianami demograficznymi, spowodowanymi głównie masową emigracją do Europy Zachodniej, nie reaguje się żadnymi propozycjami poprawy jakości i atrakcyjności miejsc pracy; zamiast tego pracodawcy preferują rozwiązania polegające na cięciu kosztów, wykorzystywaniu pracowników migrujących z ograniczonymi prawami. W Polsce niektóre firmy już zatrudniają do 50% pracowników za pośrednictwem agencji, aby obniżyć koszty regularnego zatrudnienia, decydując się na dumping socjalny. Pracodawcy naciskają na pracowników migrujących, którzy mogą być zatrudniani wyłącznie za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, wzmacniając tym samym wyścig w dół.
Istnieją jednak również pozytywne zmiany, które należy powielić w większej liczbie krajów. Wymiana najlepszych praktyk podczas warsztatów ujawniła metody i narzędzia do przewidywania i poruszania się po bliźniaczych zmianach, ze szkoleniami dla pracowników w centrum uwagi.
Negocjacje zbiorowe pozostają jednym z kluczowych instrumentów związkowych służących przewidywaniu i zarządzaniu podwójną transformacją, zwłaszcza poprzez zapewnienie pracownikom prawa do szkoleń. Członkowie związku przedstawili przykłady najlepszych praktyk w zakresie rozwiązań uzgodnionych w drodze negocjacji zbiorowych.
W Niemczech „Umowy przyszłości” uzgodnione przez IG Metall na poziomie sektorowym, ustanawiają ramy dla zabezpieczenia zatrudnienia poprzez wspólną analizę partnerów społecznych, która zapewnia przewidywanie miejsc pracy i umiejętności potrzebnych w szybko zmieniającym się przemyśle.
W Szwecji, przełomowe umowy, które zostały przekształcone w prawo, zapewniają wsparcie finansowe dla programów szkoleniowych w zakresie krótko- i długoterminowego rozwoju umiejętności, dla pracowników zatrudnionych lub zmieniających pracę.
We Włoszech, poprzez nowy układ zbiorowy w Lamborghini, związki zawodowe i pracodawcy zobowiązali się do skrócenia czasu pracy i zagwarantowali że pracodawcy wezmą odpowiedzialność za ciągłe szkolenie pracowników przez całe życie.
Przykłady te pokazują znaczenie dialogu społecznego i negocjacji zbiorowych oraz odgrywają kluczową rolę w przewidywaniu zmian związanych z dwojaką transformacją, zmuszając przedsiębiorstwa do finansowania programów szkoleniowych dla pracowników i zapewnienia sprawiedliwej transformacji dla wszystkich.
„Europa potrzebuje ambitniejszego podejścia. Potrzebujemy zmiany sposobu myślenia o szkoleniach i umiejętnościach„, mówi Isabelle Barthès, zastępca sekretarza generalnego industriAll Europe.
Podczas warsztatów udało nam się zidentyfikować elementy składowe skutecznej strategii szkoleń i podnoszenia kwalifikacji, aby szkolenia stały się rzeczywistością w szybko zmieniającym się przemyśle europejskim:
⋅ indywidualne „prawo do szkolenia” dla pracowników, które jest skutecznie wdrażane w miejscu pracy przy zaangażowaniu związków zawodowych
⋅ dostęp do wysokiej jakości, bezpłatnych szkoleń dla pracowników w godzinach pracy, skutkujących uznaniem zdobytych kwalifikacji
⋅ masowe inwestycje publiczne i prywatne w szkolenia; pracodawcy ponoszą szczególną odpowiedzialność za inwestowanie w szkolenia swoich pracowników
⋅ zaangażowanie związków zawodowych we wszystkie inicjatywy dotyczące umiejętności i szkoleń.
„Stało się jasne, że związki zawodowe muszą nadać szkoleniom priorytetowe znaczenie, zwłaszcza w rundach negocjacji zbiorowych na wszystkich szczeblach. Zapewnienie pracownikom prawa i dostępu do szkoleń ma zasadnicze znaczenie dla zwiększenia szans na zatrudnienie w okresie podwójnej transformacji oraz dla negocjowania wysokiej jakości miejsc pracy z wysokim wynagrodzeniem w oparciu o uznane kompetencje pracowników. Zmiana sposobu myślenia już się rozpoczęła, ale teraz musimy wprowadzić ją wspólnie na wszystkich poziomach”, podsumowała Isabelle Barthès.